Osadnicy wyruszali z miasta założycielskiego, będącego w stosunku do zakładanych osad "miastem macierzystym" (metropolią, z greckiego meter - matka, polis - miasto). Osadnicy otrzymywali od metropolii okręt oraz zapasy i narzędzia potrzebne w początkowym okresie. Na statek zabierano też święty ogień z miasta, mający symbolizować łączność kolonii z miastem macierzystym. Kolonie często też przez długi czas były uzależnione od metropolii. Stanowiły świetny rynek zbytu dla rzemiosła greckiego oraz źródło tanich surowców (zboża, skór, drewna, niewolników, czasami także surowców mineralnych). Kolonie szybko stały się także ważnym obszarem handlu między metropolią a ludnością miejscową, którą zaczęto nazywać barbarzyńcami. Znaczyło to tyle, co "mówiący w obcym języku". Początkowo miało raczej neutralne znaczenie. Później jednak nabrało zdecydowanie ujemnego znaczenia, gdyż Grecy zauważyli swoją kulturową wyższość i zaczęli gardzić obcymi ludami.

Skutki kolonizacji

Kolonizacja ta, mająca niespotykane nigdy wcześniej takich rozmiarów, miała wiele skutków. Pod względem ekonomicznym umożliwiła rozkwit miastom macierzystym, spowodowany głównie zyskaniem nowych rynków zbytu i źródeł surowców. Poza tym niesamowity rozwój handlu przyczynił się do wprowadzenia pierwszy raz w historii pieniądza. Handel wymienny przestał wystarczać. Łatwiejsze było posługiwanie się kruszcowym pieniądzem.

Zasięg kultury greckiej w połowie VI w. p.n.e.

Ale najważniejsze zmiany dotyczyły świata kultury. Przed okresem kolonizacji grecka kultura była zamknięta. Poznanie świata, a co za tym szło - zetknięcie się z licznymi fascynującymi cywilizacjami przyczyniło się znacznie do rozwoju greckiej cywilizacji. Ale najwięcej zyskały ludy barbarzyńskie. Ponieważ Grecy stali dużo wyżej w rozwoju, przejmowali od nich język, pismo, zwyczaje, wierzenia, kulturę i sztukę. Zjawisko to określa się mianem hellenizacji. Język grecki stał się językiem międzynarodowym, pełniąc taką funkcję jak dzisiaj angielski. To właśnie dzięki wielkiej kolonizacji cywilizacja europejska oparta jest na kulturze greckiej, niejako z niej wyrosła.